Tài sản vợ chồng sau ly hôn tại Việt Nam – Quyền lợi và nghĩa vụ của các bên
Theo thống kê của Tổng cục Thống kê, số vụ ly hôn tại Việt Nam tăng dần theo từng năm. Cả nước có trên 500.000 vụ ly hôn được thụ lý trong năm 2022. Ly hôn không chỉ kết thúc mối quan hệ vợ chồng mà còn liên quan đến việc phân chia tài sản, quyền lợi và nghĩa vụ của các bên. Vậy tài sản vợ chồng sau ly hôn được quy định như thế nào? Quyền lợi và nghĩa vụ của hai bên ra sao? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin cần thiết về chủ đề này.
1. Tài sản riêng của vợ và chồng thời kỳ hôn nhân
Tài sản riêng của mỗi bên gồm tài sản mà vợ hoặc chồng sở hữu trước khi kết hôn hoặc được tặng cho, thừa kế, cho riêng cho một bên trong thời kỳ hôn nhân. Cụ thể, tài sản riêng bao gồm:
- Tài sản do một bên thừa kế, được cho, tặng riêng cho một bên trong thời kỳ hôn nhân.
- Tài sản do một bên tự tạo lập, mua sắm bằng thu nhập riêng của mình.
- Tài sản do một bên nhận được bồi thường do bị thiệt hại về tính mạng, sức khỏe.
- Bằng sáng chế, giải pháp hữu ích, quyền tác giả và các tài sản khác thuộc quyền sở hữu trí tuệ mà một bên đứng tên.
- Cổ phần, cổ phiếu, chứng chỉ quỹ mà một bên làm chủ sở hữu.
Về tài sản riêng của vợ chồng, cần lưu ý một số trường hợp như sau:
- Đối với bất động sản mà một bên đứng tên trước khi kết hôn nhưng sau kết hôn cả hai bên cùng đầu tư nâng cấp, sửa chữa thì phần tăng thêm giá trị do đầu tư chung vẫn được coi là tài sản chung.
- Khoản tiền một bên nhận được do bồi thường tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp xảy ra trong thời kỳ hôn nhân thì vẫn được coi là tài sản riêng. Tuy nhiên nếu dùng tiền đó để đầu tư tài sản chung thì phần giá trị đầu tư đó trở thành tài sản chung.
- Cổ phần mà một bên nhận được do được phân phối lợi nhuận từ công ty mà họ góp vốn riêng trước hôn nhân thì vẫn là tài sản riêng. Nhưng nếu dùng tiền chung trong hôn nhân để mua thêm cổ phần mới thì phần cổ phần mới này là tài sản chung.
Tài sản riêng của mỗi bên trong hôn nhân vẫn thuộc quyền quản lý, sử dụng và định đoạt của bên đó. Tuy nhiên, nếu dùng tài sản riêng vào mục đích chung của gia đình thì phải có sự đồng ý của vợ và chồng.
1. Tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
Tài sản chung của vợ chồng là tài sản được hình thành từ công sức, kết quả lao động chung của cả hai bên trong thời gian hôn nhân, không phân biệt người mang tên trên giấy tờ là ai. Cụ thể, tài sản chung bao gồm:
- Tài sản do vợ chồng cùng tạo lập, mua sắm, được cho, tặng chung cho cả hai bên trong thời kỳ hôn nhân.
- Thu nhập, tiền tiết kiệm, của cải và lợi tức thu được từ việc lao động, sản xuất, kinh doanh của vợ và chồng trong thời kỳ hôn nhân.
- Nhà cửa, tài sản gắn liền với đất mà vợ chồng cùng đứng tên hoặc chỉ một người đứng tên nhưng được mua sắm, xây dựng trong thời kỳ hôn nhân.
- Cổ phần, cổ phiếu, chứng chỉ quỹ… đứng tên chung vợ và chồng hoặc một người nhưng sử dụng vốn chung để đầu tư.
Về tài sản chung, cần lưu ý:
- Tài sản cho, tặng chung cho cả hai vợ chồng trong hôn nhân mặc dù không phân biệt tên người nhận thì vẫn coi là tài sản chung.
- Tài sản một bên mua bằng thu nhập riêng của mình nhưng ghi tên người kia hoặc ghi tên chung cả hai vợ chồng thì vẫn được coi là tài sản chung.
Tài sản chung của vợ chồng thuộc quyền quản lý, sử dụng và định đoạt chung của cả hai bên. Mọi giao dịch liên quan đến tài sản chung đều phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng.
3. Tài sản vợ chồng sau ly hôn được phân chia như thế nào?
Khi hôn nhân chấm dứt do ly hôn, tài sản vợ chồng sau ly hôn sẽ được phân chia theo những nguyên tắc sau:
- Tài sản riêng của mỗi bên được trả lại cho chủ sở hữu ban đầu. Mỗi bên không có quyền đòi lại tài sản riêng của bên kia.
- Tài sản chung được chia đôi bằng nhau cho cả hai bên. Trường hợp không thể chia đôi được thì có thể bán hoặc thanh toán bù trừ bằng tiền cho nhau.
- Nếu tài sản chung có giá trị lớn mà việc chia đôi khó khăn, một bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.
- Các khoản nợ chung phát sinh trong hôn nhân do cả hai bên cùng gánh chịu trách nhiệm trả, không phân biệt cá nhân nào ký tên vay mượn.
- Trường hợp một bên có lỗi dẫn đến ly hôn thì bên vô tội có thể yêu cầu bên có lỗi bồi thường thiệt hại.
Về phân chia tài sản vợ chồng sau ly hôn, cần lưu ý:
- Tòa án sẽ ưu tiên phân chia tài sản bằng hiện vật chứ không phải bù trừ bằng tiền nếu có thể.
- Khi phân chia nhà đất, nếu không thể chia đôi được thì ưu tiên cho bên có con nhỏ tuổi hơn được nhận nhà đất.
- Bên nào đang sử dụng tài sản riêng của bên kia thì phải trả lại đầy đủ, hoàn tất việc bàn giao trước khi nhận phần tài sản của mình.
- Các bên có thể thỏa thuận về phân chia tài sản với nhau và đưa ra tòa xem xét chuẩn y nếu thấy hợp lý.
Như vậy, vấn đề phân chia tài sản vợ chồng sau ly hôn cần được xem xét căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, đảm bảo đúng quy định pháp luật và quyền lợi chính đáng của các bên.
4. Quyền và nghĩa vụ của vợ chồng đối với tài sản vợ chồng sau ly hôn
Khi ly hôn, vợ và chồng có các quyền và nghĩa vụ sau đối với tài sản vợ chồng sau ly hôn như sau:
Quyền của vợ và chồng đối với tài sản vợ chồng sau ly hôn:
- Đòi lại tài sản riêng của mình từ bên kia nếu đang bên kia quản lý, sử dụng.
- Yêu cầu chia đều phần tài sản chung hoặc bán, thanh toán bù trừ bằng tiền nếu không thể chia.
- Yêu cầu bên có lỗi bồi thường thiệt hại nếu có căn cứ bên đó có lỗi dẫn đến ly hôn.
- Yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp nếu bên kia cố tình cản trở việc phân chia tài sản.
Nghĩa vụ của vợ và chồng đối với tài sản vợ chồng sau ly hôn:
- Bàn giao lại tài sản riêng của bên kia nếu đang quản lý, sử dụng.
- Chia sẻ đều, hoặc bù trừ bằng tiền giá trị tài sản chung cho bên kia.
- Chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho bên bị thiệt hại nếu mình có lỗi dẫn đến ly hôn.
- Cung cấp thông tin đầy đủ và trung thực về tài sản chung để thuận lợi cho việc phân chia.
Xem thêm các bài viết khác tại đây.
5. Trình tự, thủ tục nhận tài sản sau ly hôn
Sau khi Tòa án cho phép ly hôn và có phán quyết về phân chia tài sản, vợ và chồng cần thực hiện các bước sau để nhận tài sản:
Bước 1: Thỏa thuận, thống nhất cụ thể từng tài sản sẽ phân chia như thế nào cho vợ và chồng dựa trên phán quyết của tòa.
Bước 2: Tiến hành các thủ tục pháp lý để sang tên, chuyển quyền sở hữu tài sản theo thỏa thuận cho vợ và chồng.
Bước 3: Bàn giao, nhận bàn giao tài sản và ký biên bản bàn giao có xác nhận của cả hai bên.
Bước 4: Thực hiện nghĩa vụ tài chính giữa hai bên như bù trừ, thanh toán tiền hoặc tài sản cho nhau để hoàn tất việc phân chia tài sản.
Bước 5: Báo cáo kết quả thực hiện phân chia tài sản với tòa án để được cấp giấy xác nhận đã hoàn tất thủ tục phân chia tài sản sau ly hôn.
Như vậy, việc phân chia tài sản sau ly hôn cần có sự thỏa thuận và phối hợp của cả hai bên dựa trên phán quyết của tòa để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của vợ và chồng. Mọi tranh chấp cần được giải quyết theo đúng quy định pháp luật.
Trên đây là nội dung về “Tài sản vợ chồng sau ly hôn quy định thế nào?” của Luật sư Khắc Long xin gửi đến các bạn để tham khảo. Nếu bạn còn nhiều thắc mắc hay nhiều vấn đề cần được giải đáp đối với trường hợp của mình, hãy liên hệ với Luật sư Khắc Long. Chúng tôi sẽ hỗ trợ hết mình và rất hân hạnh được tư vấn cho bạn.
Địa chỉ văn phòng:
Trụ sở 1: Số 105 đường Tân Túc, thị trấn Tân Túc, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh.
Trụ sở 2: Số 01 đường Lại Hùng Cường, xã Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh.
Số điện thoại/Zalo: 0931 222 515 (Luật sư Bùi Khắc Long)
Website: https://luatsukhaclong.vn/
Bài viết “Tài sản vợ chồng sau ly hôn quy định thế nào?” tham khảo vào trích dẫn luật từ các nguồn:
